Grootvader en Kleinzoon

Beste lezers,

Het boek oorlog en terpentijn bestaat uit 3 delen. Het is een eerbetoon aan zijn grootvader. In het eerste deel en in het derde deel lezen we het verhaal vanuit de ogen van de kleinzoon. Het tweede deel wordt verteld door de grootvader. Hij was soldaat. Hij verteld over zijn herinneringen van de Eerste Wereldoorlog. De grootvader is voor de kleinzoon zijn leraar en mentor. Samen doen ze de leukste dingen, waarvoor grootvaders zijn. Hertmans geeft uitgebreide beschrijvingen. Zo kunnen je goed inleven in het boek. Hertemans is de kleinzoon en hij verteld het verhaal van zijn grootvader. Hij heeft flink getwijfeld om het uit te geven. Oorlog en terpentijn beschrijft het leven in een loopgraaf. Het was verschrikkelijk. Soldaten pleegden uit wanhoop zelfmoord. Het boek staat voor talloze uitweidingen en lange zinnen. Dit ervoor zorgen dat het soms lastig te begrijpen is.
De verslagen van zijn grootvader Urbain Martien, zijn verrijkt met informatie. Het versterkt de verbeelding van Hertemans. Urbain vindt troost in de schilderkunst. Dit leert hij zijn kleinzoon aan.

De titel Oorlog en Terpentijn komt letterlijk voor in het boek. Het verwijst naar het leven van Urbain. “Zo  was deze paradox de  constante van zijn leven:  heen en weer te worden geslingerd  tussen  de militair die hij noodgedwongen was geweest en de  kunstenaar die hij  had willen zijn.  Oorlog en  terpentijn. De vrede van zijn laatste jaren heeft hem langzaam  afscheid laten nemen van zijn trauma’s. 
Urbain was liever schilder geworden dan dat hij moest vechten in de oorlog. Terpentijn verwijst naar terpentijnolie. Terpentijnolie wordt gebruikt bij het schilderen met olieverf om de verf te verdunnen.

Het motto van het boek luidt:

Het is alsof  de  dagen, als  engelen in goud en  blauw, onvatbaar  boven  de cirkelgang  van de vernietiging  staan.  (E.M.  Remarque)

Het motto verwijst naar de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog waaraan de grootvader van de schrijver heeft meegedaan. De beschrijving van de verschrikkingen komt vooral in deel II van deze roman naar voren. In deel II breekt de oorlog uit. De Duitsers zijn veel beter gewapend. Er heerst complete chaos. Urbain overleefd verschillende slagen, maar vele leeftijdsgenoten niet. Uiteindelijke raakt hij verwond en wordt overgebracht naar Liverpool. Hier wordt hij verzorgd door zuster Maud, waar hij stiekem verliefd op raakt. 

De loopgravenoorlog is compleet zinloos. Er vallen vele doden, andere doden zichzelf voor deze verschrikking. Nog liever dood dan zinloos vechten in de oorlog. 

Recensenten zijn zeer enthousiast over het boek:
"Ook de officiële geschiedschrijving heeft haar plaats in Oorlog en terpentijn: de gruwelijke slag van Schiplaken bijvoorbeeld, die alle schoolboeken zou halen. Daarnaast toont Hertmans in detail hoe het schisma tussen Walen en Vlamingen tijdens de oorlogsjaren nog groter wordt. Zo verhoudt de kleine geschiedenis van Urbain zich als een miniatuurkopie tot de grote en heeft de sensibele Hertmans niet alleen zijn grootvaders stem vertolkt maar die van een hele generatie."
bron: www.volkskrant.nl

"Hertmans geeft de oorlogsperiode de ruimte en daarin schrijft enkele van de mooiste pagina’s die ik over ’14- ‘18 heb gelezen. Leidraad is het dagboek, maar de tekst is die van de schrijver. En die tekst is een onderdompelende ervaring waarin het geknoei van de oorlog tastbaar wordt, de chaos, de verschrikkingen en de schrijnende afstand tussen Franstalig kader en Vlaamse infanteristen die taal-, cultuur- en klassenstrijd tegelijk is en de verhoudingen voorgoed zal bederven."bron: www.nrclux.nl

Liefs,